Gardentasunari, Informazio Publikoa eskuratzeko bideari eta Gobernu Onari 19/2013 Legearen helburua jarduera publikoaren gardentasuna zabaltzea eta indartzea da, jarduera horri buruzko informazioa eskuratzeko eskubidea bermatzeaz gain.
Gardenan gida azkar bat prestatu dugu, eta bertan azalduko dizugu zein erakunde eta ente dauden Gardentasunari buruzko Legeak behartuta, zein informazio jotzen den publikotzat eta, batez ere eta oso garrantzitsutzat, nola erabili informazio hori eskuratzeko duzun eskubidea.
Zeintzuk daude behartuta Gardentasun Legearen arabera?
Jarraian, Gardentasunari buruzko Legean jasotako betebeharrak betetzera behartuta dauden subjektuak sartuko ditugu.
Sailkapena konplexua eta zabala bada ere, laburbil genezake bi baldintzetako betetzen duen edozein erakundetan, publikotan zein pribatutan:
1) Jasotako dirulaguntza publikoak urtean 10.000 eurotik gorakoak izatea.
2) Diru-sarrera publikoak, gutxienez, urteko diru-sarreren % 40 izatea, betiere 5.000 €-ra iristen badira.
Baina, zer da Informazio Publikoa?
Informazio publikotzat hartzen dira sektore publikoko erakundeen multzo zabala osatzen duten pertsonetakoren baten esku dauden eduki eta/edo dokumentuak, edozein formatu edo euskarritan daudela ere, baldin eta beren eginkizunak betetzean egin eta/edo eskuratu badira.
Zer da Eskuratzeko Eskubidea?
Informazio publikoa eskuratzea, araudian jasotzen den bezala, herritar guztien oinarrizko eskubidea da.Sistema demokratiko batean, pertsona guztiek dute gai politikoetan parte hartzeko eta Estatuaren ekintzak monitorizatzeko informazioa eskatzeko eta jasotzeko eskubidea, “arlo publikoaren” kudeaketa ahalik eta gardenena eta arduratsuena izan dadin eta abian jartzen diren ekintzek herritarren benetako premiei erantzuten dietela ziurtatzeko.
Beraz, informazio publikoa eskuratzeko eskubidea gauzatzeak indartu egiten du herritarren parte-hartzea politika publikoetan, arlo publikoaren kudeaketa eta, ondorioz, demokrazia.
Nola baliatu Eskuratzeko-Eskubidea
Eta Eskubidea beste organo baten aurrean erabiltzen badut?
Printzipioz, informazio publikoa eskuratzeko eskubidea, eraginkortasun-gaiak direla-eta, informazioa duen organoaren aurrean erabili behar da. Hala ere, eskubidea egikaritzen den organoak ez badu informazio hori, organo horrek organo eskudunari bidali beharko dio, eta horren berri eman.
Eta Informazioa ukatzen badidate?
Gardentasun Legeak izapidetzeko ez onartzeko arrazoi hauek jasotzen ditu:
a) Egiten edo argitaratzen ari den informazioa.
b)Informazio lagungarria, hala nola oharretan, zirriborroetan, iritzietan, laburpenetan, komunikazioetan eta barne-txostenetan edo administrazio-organoen edo -erakundeen artean jasotakoa.
c) Informazioa zabaltzeko, berriz landu behar da aldez aurretik.
d) Informazioa bere esku ez duen organo bati zuzenduak, baina, kontuz! Organo eskuduna ezagutzen ez denean bakarrik.
e) Argi eta garbi errepikakorrak direnak edo justifikatu gabeko abusuzko izaera dutenak.
Eta erantzuten ez badute?
Erakunde publikoek hilabeteko epean ebatzi beharko dituzte informazio publikoa eskuratzeko eskabideak. Epe hori igarota erantzunik jaso ez bada, eskaera ezetsi egin dela ulertuko da.
Erreklamatu dezaket?
Erreklamatu egin behar duzu. Horretarako daude Gardentasun Kontseilu eta Batzorde Autonomikoak, hala nola Gardentasunerako eta Gobernu Onerako Kontseilua.
Zalantzak dituzu?
Jarri gurekin harremanetan! Pozik argituko dizkizugu zalantzak.